Để bắt đầu xây dựng thương hiệu cá nhân, thực hiện sứ mệnh của mình, Khánh phải loại bỏ hết những trở ngại, những cản trở,những niềm tin giới hạn trong suy nghĩ mà mình tự đặt ra cho bản thân, khiến bản thân chùng bước, cản trở mình bắt đầu hành trình này.
Trước khi bắt đầu hành trình này, Khánh đã từng giới hạn bản thân và tin rằng :
- Mình không đủ giỏi và hoàn hảo để chia sẻ kiến thức công khai cho người khác
- Mình đã lớn tuổi để bắt đầu hành trình này
- Mình không nổi tiếng nên không xuất hiện công khai được đâu
- Mình không hợp quay video, nó không dành cho mình
- Mình viết sẽ không ai đọc đâu
Khánh đã tin những điều này và nó giam cầm mình một khoảng thời gian khá dài, làm cho mình bị mắc kẹt trong chính tâm trí của chính mình. Nó khiến mình thu mình lại, mình sợ sai, sợ bị phán xét, sợ bị chê cười. Chính mình tự đặt ra giới hạn cho mình.
Giờ đây Khánh đang từng bước loại bỏ những niềm tin giới hạn này để sống tự do và can đảm hơn. Chúng ta cùng tìm hiểu về niềm tin giới hạn và cách mình loại bỏ nó nhé.
Niềm tin giới hạn là gì?
Niềm tin giới hạn là những quan điểm, suy nghĩ, nhận định hoặc kết luận mà chúng ta tự đặt ra, áp đặt cho chính mình mà chúng ta vẫn tin rằng là sự thật nhưng thực chất chúng đang giới hạn khả năng phát triển, hành động hoặc ước mơ của chúng ta.
Điều đáng nói là chúng ta tin vào chúng mạnh mẽ đến mức chúng ta không bao giờ thử chứng minh điều ngược lại. Chúng ta hành động dựa trên những gì mình tin là sự thật, dù nó hoàn toàn sai lầm.
Niềm tin giới hạn bắt đầu từ những cụm từ như:
- “Tôi không thể…”
- “Tôi không đủ…”
- “Tôi không giỏi…”
- “Tôi không hợp điều đó…”
Sự nguy hiểm của niềm tin giới hạn
Niềm tin giới hạn không la hét, không đòi bạn từ bỏ ước mơ, mục đích, nó chỉ thì thầm trong đầu bạn bằng những câu nói khiến bạn phải nghe theo một cách tin tưởng, không nghi ngờ hay phản kháng.
Khiến bạn không bao giờ bắt đầu
Khi bạn có ý tưởng, có đam mê muốn bắt đầu một cái gì đó thì niềm tin giới hạn thì thầm trong đầu bạn rằng:
- “Tôi chưa đủ giỏi”
- “Bắt đầu bây giờ thì muộn rồi”
- “Làm sẽ thất bại”
Và thế là…bạn không làm gì cả, bạn bỏ cuộc mà chưa hề tham gia cuộc chơi vì bạn tin rằng mình không thể
Tạo ra vùng an toàn giả
Bạn đang ở trong một mối quan hệ độc hại, bạn sống qua ngày không mục đích, bạn đang ở trong một công việc khiến bạn không hạnh phúc nhưng bạn vẫn nghĩ rằng:
- “Ra ngoài kia chắc gì hơn ở đây”
- “Như vậy cũng ổn rồi”
- “Mình không thể đi đâu được”
Và bạn chọn an toàn, chịu đựng hơn là chọn tự do và phát triển.
Làm bạn thu mình lại
Bạn ngưỡng mộ sự thành công, dám thể hiện của người khác, bạn mong muốn như thế nhưng thay vì đó là động lực cho bạn thì bạn lại thu mình lại, cảm thấy mình nhỏ bé
- “Người ta giỏi, mình thì không”
- “Người ta có điều kiện, mình thì không”
Và bạn từ từ thu nhỏ mình lại và cho rằng mình yếu, nhỏ bé không làm được như người ta.
Ngăn bạn học hỏi
Tất cả những kỹ năng đều có thể học hỏi nhưng niềm tin giới hạn khiến bạn từ bỏ cơ học những điều mới vì chúng khiến bạn tin rằng bạn sinh ra không giỏi gì cả
- “Tôi không học được ngoại ngữ”
- “Tôi không giỏi nói chuyện trước đám đông”
- “Tôi không có đầu óc kinh doanh”
Và bạn không học hỏi thêm gì mới vì bạn tin rằng năng lực mình không học được.
Niềm tin giới hạn đến từ đâu
Niềm tin giới hạn hình thành và đến từ quá trình chúng ta trưởng thành và trải nghiệm sống, chúng được gieo vào đầu chúng ta từ các nguồn gốc dưới đây
Gia đình
Gia đình là nơi chúng ta trưởng thành từ khi sinh ra, và có những lúc vô tình ba mẹ hay người thân đã gieo vào đầu chúng ta những câu nói như:”Con không làm được như người ta đâu”, “Con an phận đi”, “Con gái học nhiều để làm gì”, …và nhiều câu khác nữa.
Những điều này ăn sâu vào tâm trí chúng ta khiến chúng ta tin rằng đó là sự thật.
Môi trường xung quanh ta
Như trường học, xã hội, bạn bè, hàng xóm. Hệ thống đánh giá năng lực qua điểm số khiến chúng ta tin rằng điểm số trung bình là mình cũng trung bình, không có gì giỏi và nổi bật. Áp lực từ xã hội, bạn thấy ai cũng giàu có giỏi giang, chỉ có mình là không bằng ai,…
Tất cả những điều này đều khiến bạn tin rằng bạn không giỏi giang gì, bạn làm sẽ thất bại không thể được như người ta ngoài kia.
Những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ
Trong quá khứ bạn từng vấp ngã, từng thất bại, những trải nghiệm này làm bạn sợ hãi và bạn kết luận: “Tôi không làm được”, bạn bị từ chối, bạn nghĩ: “Tôi không xứng đáng”
So sánh bản thân với người khác
Bạn thấy nhiều người thành công, tài giỏi, nổi tiếng ở ngoài kia, bạn so sánh với chính mình, bạn thấy mình yếu kém hơn, mình nhỏ bé hơn và bạn thu mình lại, không dám thử và hành động.
Cách loại bỏ niềm tin giới hạn
Kể từ giây phút Khánh nhận ra mình không bị cản trở bởi thế giới ngoài kia, mà mình bị giới hạn bằng chính suy nghĩ và tiếng nói nhỏ trong đầu mình. Nó luôn nói rằng “mình không thể”, “mình không đủ giỏi”, nó ngăn cản mình làm việc mình muốn, làm mình thu nhỏ lại thì mình có quyết tâm phải loại bỏ nó.
Bước 1: Nhận biết và xác định
Để nhận diện được niềm tin giới hạn, trước hết bạn phải lắng nghe chính mình, lắng nghe những tiêng nói nhỏ thì thầm trong đầu mình. Và bạn hãy nhớ lại những mục tiêu, những mơ ước nhưng chưa từng bắt đầu.
Ví dụ như chia sẻ lên mạng xã hội, khởi nghiệp, học ngoại ngữ,… Sau đó bạn tự hỏi “Vì sao tôi chưa bắt đầu?”. Bạn viết xuống tất cả những suy nghĩ trong đầu, ví dụ như:
- Tôi không đủ giỏi để ….
- Tôi không biết ….
- Tôi không thể …..
Niềm tin giới hạn sẽ mất đi sức mạnh của chúng ngay khi chúng ta bắt đầu nghi ngờ rằng chúng có thể không đúng. Nên đối với những suy nghĩ mà bạn đã viết ra ở trên, đối với từng câu bạn sẽ trả lời từng câu hỏi dưới đây để xác định nó có phải là niềm tin giới hạn không
- Niềm tin này đến từ đâu? (ai, lúc nào, hoàn cảnh nào)
- Liệu nó có sai không? Nó có đúng trong mọi tình huống không
- Nó đã ngăn cản tôi làm hay bỏ lỡ điều gì trong đời?
- Nếu tôi tiếp tục tin điều này, cuộc sống tôi sẽ như thế nào?
- Có trường hợp nào cho thấy điều ngược lại không?
Trả lời các câu hỏi trên, mà bạn nghi ngờ nó sai, nó ngăn cản bạn phát triển thì đó là niềm tin giới hạn.
Bước 2: Loại bỏ và viết lại niềm tin tích cực mới
Ở bước 1, Mình lấy giấy, bút và viết ra tất cả những niềm tin giới hạn đang cản trở mình phát triển và bắt đầu.
Đến bước 2, mình nhìn thẳng vào từng niềm tin tiêu cực, sau đó gạch bỏ nó và viết lại niềm tin mới.
Ví dụ như:
Mình không đủ giỏi và hoàn hảo để chia sẻ kiến thức công khai cho người khác-> Mình có thể chia sẻ kiến thức trong phạm vi hiểu biết của mình và học hỏi nâng cao kiến thức.Mình lớn tuổi để bắt đầu-> Mình học hỏi nhanh, có tinh thần muốn học, mình có thể bắt đầu từ bây giờ còn hơn hối hận.Mình viết sẽ không ai đọc đâu-> Mỗi chủ đề có tệp khán giả riêng, chỉ cần nó có ích sẽ có người đọc bài viết của mình.
Mình xem lại niềm tin mới và tự nói với bản thân: ” Có ai giống mình nhưng làm được điều này không”
Bước 3: Hành động nhỏ và chứng minh niềm tin mới
Để phá tan niềm tin giới hạn cũ, và chứng minh niềm tin mới thì bạn phải hành động, bắt đầu từ những bước nhỏ nhất
Sau khi viết lại niềm tin mới, mình bắt đầu liệt kê các hành động để bắt đầu
Ví dụ như:
Mình viết sẽ không ai đọc đâu -> Hành động: Bắt đầu viết 1 bài và post lên blog hoặc mạng xã hội
Blog mình cũng đã bắt đầu có vài lượt xem, mình rất là vui, ít nhất là niềm tin mới mình xây dựng cho việc mình viết là đúng.
Hình ảnh dưới đây cho thấy blog mình cũng có lượt ghé thăm, có thể chứng minh được mình đã phá bỏ 1 niềm tin giới hạn.
Bạn bắt đầu bay cao khi bạn từ bỏ những niềm tin giới hạn và cho phép tâm trí, khát vọng của bạn vươn tới tầm cao mới.
Brian Tracy
Niềm tin giới hạn không phải là định mệnh định sẵn, chúng chỉ là lựa chọn tạm thời của tâm trí của bạn khi bạn chưa hiểu rõ bản thân
Mọi niềm tin đều có thể thay đổi, khi bạn dám nghi ngờ chúng, đó là lúc một phiên bản mạnh mẽ của bạn đang trỗi dậy, mở ra cánh cửa tự do của chính mình.
